Hardtail of full suspension mountainbike?
Verschil hardtail en full suspension
Wat is een hardtail mountainbike?
Een hardtail mountainbike heeft alleen aan de voorzijde vering; De geveerde voorvork, maar aan de achterzijde is er geen vering. Het achterwiel bij een hardtail is dus niet afgeveerd.
Wat is een full suspension mountainbike?
Een full suspension mountainbike (ook wel Fully genoemd) heeft zowel voor- als achtervering. Beide wielen zijn dus afgeveerd.
Wat is beter een hardtail of full suspension?
Waar gebeurd!
Hier staat hij dan mijn nieuwe net aangeschafte fully. Ik zag alle kampioenen rijden op zo’n vol geveerde fiets en dacht…... Met mijn theorie kon ik er niet bij, althans gedeeltelijk. Ik snap ook wel dat wanneer je van een superstijl rotsachtige afdaling met een fully op dat gedeelte beter af bent dan met een bokkige hardtail. Maar ik had ook beredeneerd dat op de meestal redelijk vlakke parcoursen die Nederland rijk is eigenlijk nergens een full suspension nodig is. Het kost immers alleen maar energie.
Toen ik voor het eerst wegfietste op mijn gloednieuwe vol geveerde dubbele maandsalaris, kreeg ik in de eerste meters in mijn eigen straat meteen een teleurgesteld gevoel. Dit ding fietst echt zwaarder! Balen! Heb ik zoveel geld uitgegeven om mijn vrienden niet meer bij te kunnen houden? Na mijn eerste rondje op mijn thuisparcours gefietst te hebben was ik nog wel enigszins teleurgesteld. Inderdaad mijn rondetijd was echt niet fantastisch. Had het misschien te maken met het feit dat ik gisteren nog even mijn PR wilde aanscherpen op de oude hardtail of had ik gewoon een slechte dag? Het enige positieve dat ik er over te melden had was dat het gewoon heerlijk comfortabel fietst.
Nadat ik enkele dagen later weer eens een poging deed om mijn lokale rondje parcours te doen, kwam ik achter iemand te fietsen die wel hard ging met een fully. Wat doet hij nu precies beter? Toen zag ik het pas. Hij trapte bijna overal door! Omdat ik het parcours al jaren op dezelfde manier fietste als op mijn hardtail, gebruikte ik een van de grote voordelen van de fully niet. Namelijk bijna overal doortrappen. Bij elke boomwortel ging ik even uit het zadel en stopte ik met trappen om de klap op te vangen zoals ik al jaren gewend was op de hardtail.
Toen ik meer ging doortrappen over boomwortels etc. stonden er op mijn Strava ineens allemaal PR’s op de verschillende segmentjes! Is een full suspension dan altijd beter Zeker niet! Het hangt helemaal van de situatie en je persoonlijke voorkeur af. Hieronder zal ik alle voor- en nadelen van de hardtail en full suspension mountainbikes proberen uit te leggen.
Het omslagpunt.
Fietsen wielrenners op een full suspension? Nee, natuurlijk niet. Kiezen downhillers in een World Cup wedstrijd wel eens een hardtail? Ook niet natuurlijk. Dit zijn vragen waarop eigenlijk iedereen het antwoord wel weet. Maar waar ligt nu de grens of het omslagpunt waarop een fully beter is dan een hardtail?
Hardtail: De voor- en nadelen
Lichter
Hardtail mountainbikes zijn lichter dan full suspension mountainbikes. Het extra gewicht zit hem in de extra schokbreker, maar ook de extra onderdelen van het frame en de lagers om de achter brug te laten bewegen. Meestal zal het extra gewicht van een goede full suspension ongeveer 1 Kg hoger liggen dan een hardtail mountainbike uit dezelfde klasse. Is het gewicht belangrijk? Ja! Zeker in lange beklimmingen die niet al te ruig zijn zul je echt merken dat je met een hardtail de extra kilo’s niet mee hoeft te slepen.
Hogere trap efficiëntie
Een hardtail mountainbike heeft een hogere trap efficiëntie dan een fully. Wat ik hier mee bedoel is hoeveel energie je er bij het trappen instopt er bij het achterwiel weer uitkomt. Verlies in energie heb je met elke fiets. Voorbeelden zijn de lagers die weerstand geven, de ketting die weerstand heeft, zelfs het rubber van je schoenzolen welke steeds in en uitveren wanneer je hard op de pedalen staat. Allemaal energie verlies. De achterschokbreker van een full suspension beweegt ook wanneer je een trap beweging maakt. Het een klein beetje op en neer bewegen van de schokbreker kost energie. Dit verschil kun je ook echt voelen. De fiets trapt zwaarder. Een hardtail heeft dus geen achterschokbreker en dus ook niet het verlies in energie van de achterschokbreker. Een hardtail fietst daarom op een egale weg lichter.
Goedkoper
Een hardtail met dezelfde kwaliteit en onderdelen is goedkoper dan een full suspension. Dit komt uiteraard doordat de achterschokbreker wordt uitgespaard. Maar ook het frame is een stuk eenvoudiger uitgevoerd. Er zijn geen scharnierpunten die het achterwiel op en neer kunnen laten bewegen. Ook bestaan de framebuizen uit minder onderdelen.
Minder onderhoud
Niet alleen de aanschaf van een hardtail is goedkoper. Het onderhoud komt ook een stuk goedkoper uit. Schokbrekers moeten namelijk na een bepaalde tijd gereviseerd worden. Dit is zelf niet eenvoudig te doen en zelfs onmogelijk als je niet het juiste speciale gereedschap hiervoor hebt. Dit betekent in de praktijk dat de schokbreker weggebracht moet worden naar je dealer die hem weer opstuurt naar de fabrikant. Meestal heb je binnen een week de schokbreker weer terug in je bezit. Echter is dit niet goedkoop. Ook zullen de “links” de scharnieren van het frame wel eens vervangen moeten worden. Na verloop van tijd kan hier een beetje speling op komen. Dit voelt niet fijn aan. Samenvattend ben je met een hardtail zowel met aanschaf als onderhoud goedkoper uit.
Hardtail; De beste leerschool
Wanneer je echt heel goed wil leren mountainbiken is het misschien zelfs verstandig om te beginnen op een hardtail. Waarom? Doordat een hardtail minder vergevingsgezind is, leer je heel goed wat er precies met je fiets gebeurt wanneer je over een parcours rijdt. Je leert je lichaam beter meebewegen over, wortels, oneffenheden en rotsen. Het dwingt je ook beter na te denken over welke lijn op het parcours de beste is. Een hardtail straft kleine foutjes onmiddellijk af.
Een voorbeeld:
Je fietst op een steile beklimming en komt een natte wortel tegen. Als je niet een beetje je gewicht van het zadel haalt, is de kans groot dat het wiel een beetje opspringt waardoor je grip verliest en vervolgens doorspint. De kans is groot dat je hierdoor stilvalt en een voet aan de grond moet zetten.
Wanneer je dezelfde wortel met en full suspension was tegengekomen, had het achterwiel waarschijnlijk geen of nauwelijks grip verloren. Echter zou je ook niet geattendeerd worden op het kleine foutje. Pas bij een grote natte wortel die zelfs voor de full suspension te veel zou zijn merk je dit. Bij een hardtail komen situaties waarbij je jezelf moet aanpassen aan het parcours veel vaker voor, waardoor je sneller zult leren en begrijpen wat je moet doen om de fiets onder controle te houden.
Verder voel je door het directere contact met de ondergrond meer hoe een mountainbike reageert in bepaalde situaties en omstandigheden.
Tegenwoordig zijn er ook Carbon hardtails op de markt die een bepaalde mate van flexibiliteit op de juiste plaatsen in het frame kunnen aanbrengen. Dit zal nooit beter werken als een full suspension, maar wel de ruige randjes van de hardtail afhalen.
Trucjes
Met een hardtail is het door het directere contact met de ondergrond soms makkelijker om bepaalde trucjes uit te voeren dan met een full suspension. Wheelies (Op het achterwiel rijden) zijn bijvoorbeeld makkelijker te controleren door de directere reactie van de mountainbike bij corrigeren. Maar ook bunny hops (Een sprong maken met de fiets zonder schans, bijvoorbeeld over een boomstammetje) zijn eenvoudiger. Je sprongkracht wordt direct omgezet in een opgaande beweging. Bij een full suspension gaat deze energie enigszins verloren in de achterschokbreker.
Minder storingsgevoelig
Op een hardtail zitten minder bewegende onderdelen. Bij een full suspension heb je extra scharnieren en een schokbreker. Dit kan allemaal een keer kapot gaan. Een bekend probleem is de plotselingen lekkage van lucht uit de achterschokbreker. Al komt dit tegenwoordig wel minder voor dan vroeger. Als deze helemaal leeg loopt kun je eigenlijk niet meer verder fietsen. Heel vervelend als je ergen midden in de Ardennen staat. Wat er niet op zit kan ook niet kapot!
Full suspension: De voor- en nadelen
Comfortabeler
Een full suspension rijdt comfortabeler dan een hardtail Door de extra achterschokbreker worden de oneffenheden opgevangen. Vooral in wat ruiger terrein is dit goed te merken. Het voelt allemaal gewoon wat smeuïger en fijner aan dan bij een hardtail.
Minder vermoeidheid
Door het extra comfort hoeft je lichaam minder hard te werken schokken te absorberen. Vooral over langere ritten wordt je minder moe. Je merkt dit niet zozeer in minder vermoeidheid in de benen, maar over het hele lichaam. Bijvoorbeeld rug, nek, armen, handen etc.. Ook voor de concentratie is dit positief. Wanneer je minder vermoeid bent is het makkelijker om je concentratie vast te houden. Dit is natuurlijk erg belangrijk om foutjes en zelfs valpartijen te voorkomen. Verder is de kans op blessures in de rug en nek kleiner dan bij een hardtail. De harde schokken die je bij het mountainbiken te verduren krijgt worden veel beter opgevangen.
Lagere trap efficiëntie
Zoals ook te lezen is in de alinea over de hogere trap efficiëntie bij de hardtail, gaat er bij de full suspension mountainbike extra energie verloren in het op en neer bewegen van de achterschokbreker. Door de technische vooruitgang is dit energie verlies via de achterschokbreker steeds minder. Dit heeft de volgende oorzaken:
1: Positionering van de schokbreker:
De schokbrekers worden tegenwoordig op een betere positie in het frame gepositioneerd waardoor de schokbreker minder gaat “deinen” bij trapbewegingen, maar wel goed de schokken absorbeert wanneer dit nodig is.
2: Lock out functie:
Op de schokbrekers zit vaak een “Lock out” functie. Je kunt dan met een lock-out op de schokbrekers (Vaak zit die mogelijkheid ook op de voorvork) zelf bepalen of je wilt dat de schokbrekers vast gezet worden of juist in werking gezet worden. Het voordeel van het vastzetten van de schokbrekers is uiteraard dat de trap efficiëntie toeneemt. Je zult dit dan ook vaak doen op lange vlakke beklimmingen of gewoon bij een vlakke rit. Bij veel schokbrekers is het ook mogelijk om een stand in te schakelen die tussen de volledige werking en het volledig vastzetten van de schokbrekers inzit. Dit kan een handige instelling zijn op gemiddeld terrein.
3: Lock out met bediening op het stuur:
In de praktijk is het niet heel realistisch om voor elke vlakke beklimming eventjes onder het rijden de lock-outs op de voorvork en de achterschokbreker te bedienen en als je dan weer gaat afdalen dit weer terug te zetten zodat je wel alle profijt hebt van je full suspension. Daarom hebben ze de bediening op het stuur uitgevonden. Je kunt dan onder het rijden met een duimbeweging de schokbrekers blokkeren zodat je die steile beklimming op kunt knallen en wanneer je boven bent met vanaf je stuur je mountainbike weer om te toveren tot een full suspension bike. Merken hebben vaak verschillende lock-out systemen. Er zijn er bij die alleen de achterschokbreker blokkeren. De voorvork blijft dan geveerd net als bij een hardtail. Maar er zijn ook merken die zowel de voorvork als de achterschokbreker vastzetten voor maximale efficiëntie. Ook hebben sommige merken nog een aanvullende stand in het midden. Dus niet volledig geblokkeerd of geveerd, maar er tussen in.
4: Brain:
Specialized heeft een systeem wat zelf “nadenkt” Door een ventiel op de achterbrug merkt het systeem "Brain" genaamd wanneer er getrapt word en wanneer de schokken van de onderkant afkomen. Alleen bij impact van onderaf gaat het ventiel open waardoor de schokbreker gaat werken. Wanneer er dan op een vlak terrein gefietst wordt zal het ventiel gesloten blijven waardoor de schokbreker niet gaat deinen. Bediening op het stuur is dan niet meer nodig en je hoeft zelf dus niet meer na te denken onder het rijden of je de vering nu wel of niet moet openzetten.
Beter afdalen
Een heel groot voordeel van de fully is dat afdalingen veel beter te nemen zijn. Doordat de wielen de schokken opvangen en meebewegen met oneffenheden behoudt je veel meer controle over de mountainbike. Ook is de kans op valpartijen veel kleiner. Een stukje veiligheid speelt hier dus ook mee.
Hindernissen beter te nemen
Met een full suspension zijn hindernissen makkelijker te nemen. De schokken worden beter opgevangen en het achterwiel behoudt zijn grip beter. Voorbeelden van hindernissen zijn drops, maar ook boomstammetjes en rotsen. De controle is bij een full suspension gewoon groter. Hierdoor hoef je ook minder gauw van je mountainbike af te stappen en dit scheelt veel in tijd en energie.
Meer grip
Een full suspension heeft meer grip dan een hardtail.
Bochten:
Het achterwiel van een full suspension zal wanneer het door een bocht heengaat minder opspringen bij bijvoorbeeld wortels of keien dan een hardtail. De band van een hardtail zal een beetje de grip verliezen wanneer het over een oneffenheid fietst. De band op de full suspension mtb zal meer contact houden met de ondergrond. En contact met de ondergrond is grip.
Ruige beklimmingen en afdalingen:
Stel je voor: Het is regenachtig weer en je begint aan een steile beklimming op rotsachtig terrein waar af en toe ook nog eens een boomwortel ligt. Doordat het achterwiel van de full suspension de ruige ondergrond direct volgt en niet af en toe een beetje opspringt zoals bij een hardtail, heb je meer grip. De kans dat je stil komt je stil komt te vallen is een stuk kleiner. Ook bij afdalingen zal het wiel beter contact houden met het terrein waardoor er meer controle is over de fiets.
Vergevingsgezinder
Een full suspension zal makkelijker een foutje wat je zelf maakt corrigeren en opvangen. De kans op valpartijen is daarom kleiner dan bij een hardtail.
Sneller op oneffen terrein
Om 2 redenen is de full suspension sneller op oneffen terrein:
1: Oneffenheden:
Een full suspension gaat soepeler over oneffenheden heen. In het begin van de pagina gaf ik het voorbeeld van de wielrenner die nooit op een full suspension een wedstrijd zal gaan rijden. Dit klinkt erg logisch. Een van de redenen is dat vering ten koste gaat van trap efficiëntie. Het bewegen van de vering met schokbreker kost immers energie. Op niet geheel vlak terrein werkt het anders. Stel dat er helemaal geen vering op de fiets zou zitten en het wiel over bijvoorbeeld een boomwortel of kei rijdt. Het wiel zal er in beginsel eigenlijk tegen aan botsen. Vervolgens zal de band moeten inveren of de hele fiets zal omhoog gaan om de boomwortel of kei te overwinnen. We gaan er hierbij nog van uit dat iemand gaat staan op de pedalen, anders komt het lichaamsgewicht er ook nog bij. Bij de fully hoeft alleen maar het achterwiel met achterbrug en het verende gedeelte van de schokbreker omhoog gebracht worden. Dit kost minder energie dan bij een hardtail.
2: Langer doortrappen:
Zoals ik in de introductie aangaf was langer kunnen doortrappen voor mij de grootste positieve verandering toen ik van hardtail naar full suspension overstapte. Bij veel oneffenheden zul je met een hardtail even van je zadel gaan en stoppen met trappen om de schok op te vangen en te zorgen dat je met het inveren van je knieën het wiel zoveel mogelijk contact laat hebben met de ondergrond. Vergis je niet! Dit kost meer snelheid dan je denkt. Ik zag regelmatig op mijn kilometer teller dat ik 2-4 km/h snelheid verloor na het nemen van een wortel. Hierna moet je weer op gang komen wat veel extra energie kost. Met een fully kun je meestal lekker door blijven trappen en in je zadel blijven zitten. Zonder dat je het in de gaten hebt ben je sneller!
Minder kans op lekke banden
Doordat het achterwiel van de full suspension meebeweegt met obstakels is de impact daarop ook minder groot. Hierdoor wordt de kans op lekke banden verminderd.
De keuze
Het budget
Het begint met het bepalen van het budget. Hoeveel geld heb je beschikbaar voor de aanschaf van je mountainbike. Hierna kun je bepalen welke fiets hier het beste bij past.
Waar gebruik je de mountainbike voor
Het is verstandig om te kijken waar je de fiets het meest zult gebruiken. Fiets je eigenlijk altijd je favoriete parcours in de buurt of ga je vaak een weekendje weg naar de Ardennen. Dit maakt uiteraard een groot verschil in de keuze.
Het juiste gereedschap
Kijk eens kritisch naar wat je zelf doet op je favoriete parcours. Stop je onbewust regelmatig met trappen om bijvoorbeeld wortels te overwinnen of ga je regelmatig staan en stop je even met fietsen om obstakels zoals rotsen en wortels op te vangen. Dan zou de full suspension voor dat parcours weleens de juiste keuze kunnen zijn. Zitten er ook lange vlakke beklimmingen in? Overweeg dan in ieder geval wanneer je voor een full suspension zou gaan te kiezen voor een lock-out systeem welke vanaf het stuur af te bedienen is. Een lock-out systeem welke op de schokbreker zelf te bedienen is zal je in de praktijk bijna niet gebruiken.
Verschil tussen snelheid en plezier
Niet alleen snelheid is belangrijk, zeker ook het fietsplezier, welke vaak ook afhankelijk is van comfort en gevoel van controle. Soms kun je uitkomen op een keuze die puur is gericht op wat sneller is in een bepaalde situatie. Laat zeker ook het rijplezier meespreken in je beslissing! Daar gaat het uiteindelijk om.
Conclusie
Er is niet een goed antwoord te geven op de vraag; Wat is beter een hardtail of full suspension. Wanneer je een beginnende mountainbiker bent en je er niet al te veel geld aan wilt besteden is een hardtail een hele goede keuze. Ook is een hardtail een goede leerschool om de juiste techniek onder de knie te krijgen. Wanneer je meer te besteden hebt en de parcours waar je vaak gebruik van maakt leent zich er ook voor dan is een fully waarschijnlijk de beste keuze. Als je voor een full suspension mountainbike gaat, koop dan een kwalitatief goede of spaar door totdat dit wel in het budget past.
Zorg er ook voor dat de lock-out van minimaal de achter schokbreker vanaf het stuur bediend kan worden. Als geld geen rol zou spelen is de full suspension wanneer je de beginselen van het mountainbiken onder de knie hebt vaak de beste keuze. Je hebt meer controle over de fiets en waarschijnlijk meer fietsplezier. Als je puur naar snelheid kijkt zal het omslagpunt nu eerder bij een full suspension liggen dan enkele jaren geleden. De laatste jaren zijn deze steeds efficiënter geworden..
O ja.. en nog even dit. Als je het verschil tussen hardtail en full suspension mountainbikes in de praktijk wilt ervaren. Dan kun je uiteraard eens overwegen een mountainbike te huren op een van onze locaties.
Hopelijk tot ziens!
